Porozumienie w sprawie unijnej dyrektywy CSRD: pięć kluczowych zmian i niewykorzystane szanse

Trilog pomiędzy Komisją Europejską, Parlamentem i Radą zakończył się w czerwcu porozumieniem w sprawie unijnej dyrektywy dotyczącej sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju (CSRD). CSRD zobowiązuje duże europejskie przedsiębiorstwa do transparentności w zakresie zrównoważonego rozwoju oraz ryzyk i szans, jakie niesie ich działalność. Podsumowujemy główne ustalenia porozumienia.

1. Rozszerzono zakres obowiązku raportowania.  

Przepisy będą obowiązywać wszystkie duże przedsiębiorstwa notowane i nienotowane na giełdzie, które zatrudniają ponad 250 pracowników, a także małe i średnie przedsiębiorstwa notowane na giełdzie.

2. Określono obowiązki sprawozdawcze spółek w zakresie ujawniania:

• planów przejściowych w celu osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 r., w tym działań, planów inwestycyjnych i zależności od paliw kopalnych;
• określonych w czasie celów związanych z kwestiami zrównoważonego rozwoju oraz postępów przedsiębiorstw w ich realizacji (w tym celów dotyczących redukcji emisji gazów cieplarnianych);  
• informacji dotyczących należytej staranności w zakresie zrównoważonego rozwoju, tj. przejrzystości procesu i niekorzystnych wpływów zidentyfikowanych w łańcuchu wartości przedsiębiorstwa oraz działań podjętych w celu przeciwdziałania tym wpływom.

3. Zobligowano Komisję Europejską do opracowania i przyjęcia unijnych standardów sprawozdawczości dot. zrównoważonego rozwoju w oparciu o podwójną istotność (tj. raportowanie zewnętrznego wpływu przedsiębiorstw na planetę i ludzi, jak również szans i zagrożeń dla wewnętrznego działania przedsiębiorstwa).  

Zgodnie z CSRD, unijne standardy raportowania mają obejmować dane ilościowe i jakościowe oraz uwzględniać zarówno informacje dotyczące przyszłości, jak i retrospektywne.

Propozycja standardów raportowania (bez podziału na sektory działalności spółki) została opublikowana i do sierpnia jest przedmiotem konsultacji publicznych. Opracowała je zróżnicowana grupa ekspertów tak, aby były one osiągalne, elastyczne i możliwe do wdrożenia przez przedsiębiorstwa. Eksperci z grupy roboczej EFRAG będą kontynuować prace nad propozycjami technicznymi dotyczącymi standardów dla poszczególnych sektorów.  

4. Porozumienie opóźnia stosowanie nowych zasad raportowania.

Do 2024 r. spółki już objęte obowiązkami raportowania będą mogły wstrzymać się ze stosowaniem nowych zasad. Natomiast pozostałe duże spółki (zatrudniające powyżej 250 osób) notowane i nienotowane na giełdzie będą zobowiązane do przygotowania raportów do 2025 r.

Zgodnie z pierwotną propozycją nowe zasady raportowania miały zostać włączone do prawa krajowego do końca 2023 r. Przyjęte porozumienie przewiduje 18-miesięczny okres transpozycji, a pierwsza grupa spółek zobowiązana będzie to raportowania na nowych zasadach dopiero za rok obrotowy 2024. Oznacza to, że choć pierwsze raporty przygotowane zgodnie z nowymi standardami pojawią się dopiero w 2025 roku, to niezbędne zmiany prawie krajowym powinny zostać wprowadzone nie później niż w styczniu 2024 r.  

Jeśli chodzi o notowane małe i średnie przedsiębiorstwa, to według pierwotnej propozycji miały zostać objęte obowiązkiem składania sprawozdań od 2026 r. zgodnie z uproszczonymi standardami. Ostateczny tekst porozumienia pozwala im na wstrzymanie się z wypełnianiem tego obowiązku aż do 2028 r. To poważnie wpłynie na gotowość MŚP do wykorzystania zrównoważonych przepływów finansowych, ich relacje z bankami i partnerami biznesowymi czy szanse pozyskiwania przez nie zamówień publicznych.

5. Komisja Europejska ma dokonać oceny wdrożenia dyrektywy i stosowania standardów przez MŚP przed 2028 rokiem.

‍